Praca zdalna - z czyjej inicjatywy może być wykonywana?
Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy lub na wniosek pracownika.
Polecenie pracy zdalnej
Pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej, ale wyłącznie w określonych wypadkach. Na polecenie pracodawcy praca zdalna może być wykonywana:
1) w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu (sformułowanie zbieżne z dotychczasowymi przepisami covidowymi) lub
2) w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej
– jeżeli pracownik złoży bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
Tym samym, konieczne jest osobne oświadczenie pracownika – przed wydaniem polecenia. Jeżeli pracownik go nie złoży, pracodawca nie może wydać polecenia.
Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej, jednak z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem. W przypadku zmiany warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiającej wykonywanie pracy zdalnej pracownik informuje o tym niezwłocznie pracodawcę. W takim przypadku pracodawca niezwłocznie cofa polecenie wykonywania pracy zdalnej.
Wniosek o pracę zdalną
Pracownik jest uprawniony złożyć odpowiedni wniosek o pracę zdalną. Pracodawca co do zasady nie ma obowiązku go uwzględnić. O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca informuje pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika.
Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, o którym mowa w art. 142(1) § 1 pkt 2 i 3, pracownicy w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia, a także pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. Złożenie wniosku przez pracowników z uprzywilejowanej grupy nie gwarantuje zatem jej przyznania.
Dla wyjaśnienia, w art. 142(1) § 1 kp jest mowa o wniosku pracownika:
1) rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem"
2) rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności, opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych,
w tym również po ukończeniu przez dziecko 18. roku życia.
Wystąpienie z wnioskiem o wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika z uprzywilejowanej grupy nie może stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę.
Anna Kałużna radca prawny
Sprawdź:
Jak wprowadzić Regulamin wykonywania pracy zdalnej i czy zawsze jest wymagany?
Regulamin pracy zdalnej – co w nim zawrzeć?
Praca zdalna – dodatkowe obowiązki informacyjne